«Уласаа ёһотой хэмжээндэ түлөөлхэеэ оролдохоб»: Буряадай багша бүхы Оросой мүрысөөндэ хабаадана

Буряадай багша Арюна Буяндэлгэровна Иванова «Түрэлхи хэлэн ба уран зохёолой эрхим багша» гэһэн бүхы Оросой мүрысөөндэ хабаадана. Тус хэмжээ ябуулга түрүүшынхиеэ үнгэргэгдэнэ гэжэ онсолмоор. Эрхимэй нэрэ зэргын түлөө мүрысэхэеэ Ставрополи руу 60 гаран багша зорижо ошонхой. «Восток-Телеинформ» гэһэн мэдээсэлэй агентствын сурбалжалагша Арюна Ивановатай холбоо барижа, мүрысөөн хэр үнгэржэ байнаб болон нютагаархид ямар туһа хүргэхэ аргатайб гэжэ һонирхоо.

«Түрэлхи хэлэн ба уран зохёолой эрхим багша» гэһэн бүхы Оросой мэргэжэлтэ мүрысөө Оросой Холбоото Уласай Гэгээрэлэй яаман түрүүшынхиеэ энэ жэлдэ үнгэргэнэ. Эмхидхэгшэдэй һанамжаар, хэмжээ ябуулга бүхы гүрэн дотор түрэлхи хэлэ ба уран зохёол заахашэнэ зүйл нэбтэрүүлгын эрхим дүй дүршэл элирүүржэ дэлгэрүүлгэдэ туһалха.

Буряад орониие тус мүрысөөндэ түлөөлһэн Арюна Иванова хадаа Өөрлигэй юрэнхы болбосоролой дунда һургуулиин буряад хэлэнэй болон эхин ангиин багша, буряад хэлэн ба уран зохёолой багшанарай «Эрхим багша - 2021» гэһэн уласхоорондын мүрысөөнэй Гран-придэ хүртэгшэ юм.

- Декабрь һарада би «Эрхим багша» гэһэн уласхоорондын мүрысөөнэй Гран-при абааб. Тиин уласай болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаман «Түрэлхи хэлэн ба уран зохёолой эрхим багша» гэһэн бүхы Оросой мүрысөөндэ эльгээгээ, - гэжэ тэрэ хэлээ. – Түрүүшынхиеэ эмхидхэгдэһэн энэ хэмжээ ябуулгада Буряад ороноо түлөөлһэндөө тон баяртайб, мүн ехэ харюусалгын даалгагданхайе мэдэрнэб.

Хэмжээ ябуулга гүрэнэймнай бүхы булангуудай 69 багшые нэгэдүүлээ. Хахадһаа ехэнхинь хадаа түрэлхи ород хэлэн болон уран зохёолой багшанар юм. Бэшэниинь татаар, удмурт, эвенк, яхад, эрзян, буряад болон бусад үндэһэн хэлэнүүдые заадаг. Хабаадагшад «Медиавизиткэдэ» өөртэеэ танилсуулха, «Зааха онол аргын таһалгада» мэдэсэеэ харуулха, «Хэшээл» гэһэн шатада мэргэжэлтэ дадал шадабарияа сэгнүүлхэ, «Хэшээлэй саг» үнгэргэхэ, «Мастер-класста» дүй дүршэлөөрөө хубаалдаха ёһотой.

- Нилээд шанга мүрысөөн боложо байна. Түрэлхи хэлэн болон уран зохёолой эрхим багшанар ерэнхэй. Мүнөө «Медиавизиткэ» гэһэн шатада хүн зон эдэбхитэйгээр дуугаа үгэжэ байна.Нютагаархидайнгаа һүүлшын үдэртэ горитой ехээр дэмжэһэнэйнь ашаар би хоёрдохи һуурида гарааб. Бултанда баяр баясхаланаа мэдүүлнэб, - гэжэ Буряадай багша хэлээ.

Мүнөө онлайн-дуугаа үгэлгэтэй зэргэ бэеэрээ хабаадаха шата үнгэрнэ. Тиин Арюна Иванова «Зааха онол аргын таһалгада»хаба шадалаа туршаад байна.

- Тэрэ тоодо тоо оньһото болбосоролой оршондо буряад хэлэ сахин хүгжөөхэ талаар ямар ажал улас доторнай үнгэргэгдэнэб гэжэ жюриин гэшүүдтэ хөөрэжэ үгөөб. Зохёогдоһон 3D-толинуудтай, һуралсалай номуудтай болон зааха онол аргын бусад хэрэгсэлнүүдтэй танилсуулааб. Хэшээлдээ хэрэглэдэг дүршэл тухай хөөрөөб. Мэгдэхээр байгаа, - гэжэзалуу багша һанамжаараа хубаалдаа.

Мүрысэгшэдэй дабажа гараха удаадахи шалгалта хадаа «Хэшээл» болоно. Бүхы багшанар хоёр бүлэгтэ хубаагдаа. Арюна Ивановагай хэшээлээ үнгэргэһэнэйнь удаа 15 эрхимүүдэй тоодо ороо гү гэжэ эли болохо юм.

- Хоёрдохи шатада 15 хүн гаража, «Хэшээлэй саг» үнгэргэхэ.Энэ шалгалтын удаа 5 багша үлэжэ, «Мастер-класс» шатада хабаадажа, эрхимэй эрхим элирхэ юм. Харин 15-ай тоодо орогшод мүрысөөнэй лауреадууд болохо, - гэжэ тэрэ тэмдэглээ.

Арюна Иванова буряад хэлэ дэлгэрүүлхэеэ тон хүсэдэг. Тэрэ тоонто нютагтаа үхибүүдые багаһаань хойшо түрэл хэлэндэнь, соёлдонь дурлуулхаяа оролдодог.

- Би хүүгэдые түрэл хэлэн дээрэнь хөөрэлдүүлхэеэ оролдодогби. Хүдөөгэй хадаа, һурагшадаймни олонхинь буряад хэлэтэй. Харин мэдэхэгүй үхибүүдые һонирхуулан, түрэл хэлэеэ шудалха, арадайнгаа соёл болон ёһо заншал мэдэхэ эрмэлзэл түрүүлхэеэ бүхыгөөрөө оролдодогбди. Түрэлхидтэйшье хүдэлдэгбди. Тус мүрысөөндэ бүхы шалгалтануудые ёһотой хэмжээндэ дабажа гарахаяа оролдохоб, - гэжэ тэрэ хэлээ.

Буряадай түлөөлэгшэ багшанарай дундаһаа жэнхэни ород обогоороошье илгараа гэжэ жюриин гэшүүд тэмдэглээ. Арюна Ивановагай хэлэһээр, наһанайнь нүхэр буряад аад, иимэ обогтой юм. Түрэлэйхидэйнь тухайлһаар, угтань ородууд гү, али бүри хасагууд байһан хаш.

Залуу бэрхэ багшада Буряадай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаман горитой дэмжэлтэ үзүүлээ, мүн Өөрлигэй һургуули, дүтынь зон, нүхэдынь ехэ дэмжээ гэжэ тэмдэглэхэ шухала. Буряад ороной ажаһуугшад хубитаяа оруулха гэбэл, медиавизиткынь түлөө эндэ дуугаа үгэхэ аргатай.

Бүхы Оросой мүрысөөндэ Буряадһаа үшөө нэгэ түлөөлэгшэ ошонхой гэжэ һануулая. Юуб гэхэдэ, Улас түрын «Бэлиг» түбэй захиралай орлогшо – Буряад хэлэ хүгжөөхэ талаар Улас түрын түбэй хүтэлбэрилэгшэ, хэлэ бэшэгэй эрдэмэй дид-доктор Оюна Забанова жюриин гэшүүнээр уригдаа юм.

Жюридэ мэргэжэлтэ мүрысөөнүүдэй элдэб үеын илагшад, Оросой Холбоото Уласай габьяата багшанар, болбосоролой хүндэтэ хүдэлмэрилэгшэд, түрэлхи хэлэнүүдэй шэнжэн сэгнэгшэд, багшанарай дээдэ һургуулинуудай түлөөлэгшэд оронхой. Оюна Забановае Оросой Холбоото Уласай Түрэлхи хэлэнүүдые хүгжөөлгын холбоото уласай дээдэ һургуули уриһан байна.

Уластамнай буряад хэлэ сахин хүгжөөлгэ Буряадай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай зохёон бэлдэһэн программын хэмжээндэ бэелүүлэгдэдэг. Программа гүйсэдхэгшэдэй нэгэн хадаа Оюна Забановагай хүтэлбэрилдэг Буряад хэлэ хүгжөөхэ талаар Улас түрын түб юм. Тэрэниие болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаман байгуулаа гэжэ һануулая. Түб буряад хэлэ дэлгэрүүлхэ болон тэрэнэй оршон байгуулха талаар горитой ажал ябуулдаг. Түрүү шухала шэглэлнүүдынь хадаа буряад хэлэнэй зэргэ, тэрэниие шудалха һонирхол дээшэлүүлгэ, зааха шэнэ онол аргануудые зохёолго, наадамуудые, мүрысөөнүүдые, семинарнуудые үнгэргэлгэ болоно.

Анастасия Шадрина, Восток-Телеинформ.

Заметили опечатку? Выделите ошибку и нажмите Ctrl+Enter.